Aquathermie: de oplossing voor duurzame energievoorziening?
Vanaf 2050 moet de energievoorziening in Nederland volledig duurzaam zijn. Dat lijkt ver weg, maar het betekent dat we voor die tijd allemaal van het aardgas af moeten. Daarnaast gaat de gaswinning in Groningen sterk teruglopen. Als we niet afhankelijk willen zijn van gas uit het buitenland moeten we overstappen op nieuwe manieren voor verwarmen en koken.
In een eerder blog bespraken we welke stappen je kunt nemen om je woning gasloos te maken en noemden daarin de optie om over te stappen op een warmtepompsysteem. In het kader van duurzame energievoorziening bekijken we in dit blog naar een nieuw alternatief: aquathermie. In het debat over duurzame alternatieven voor aardgas wordt nog weinig over aquathermie gesproken. Maar warmte halen uit water lijkt veel voordelen te hebben.
Wat is aquathermie?
Aquathermie is een verzamelnaam voor technieken om warmte te halen uit oppervlaktewater, afvalwater en drinkwater. Er zijn drie soorten aquathermie:
- Thermische energie uit oppervlaktewater (TEO)
- Thermische energie uit afvalwater (TEA)
- Thermische energie uit drinkwater (TED)
Voor alle drie de warmtebronnen geldt dat ze zich moeten bevinden in de buurt van de plek waar de warmte nodig is. Een afstand van vijf kilometer is ongeveer het maximum. Hoe verder je van de bron afzit, hoe meer warmteverlies optreedt en hoe duurder het wordt. Daarnaast speelt ook infrastructuur een rol. Het wordt lastig als je onder een snelweg moet graven.
Aquathermie als koeling
Behalve warmte kun je met aquathermie ook koude uit water halen. Die koude wordt ’s winters uit het water gehaald om direct op een andere plek of in een warmere periode gebruikt te worden. Een voorbeeld van hoe dat nu wordt ingezet is de samenwerking van Waternet met Sanquin Bloedvoorziening. Door middel van een warmtekoude-installatie wordt de kou uit het Amsterdamse drinkwater gehaald en gebruikt voor de koeling van farmaceutische processen. Door het gebruik van aquathermie in plaats van koelmachines bespaart Sanquin jaarlijks 1100 ton CO2. Een mooi voorbeeld doet goed volgen toch?
De uitdaging van aquathermie
Ondanks de mogelijkheden van aquathermie wordt het nu nog amper ingezet. Dit heeft onder andere te maken met de hoge kosten. Op dit moment wordt het alleen nog toegepast in goed geïsoleerde woningen en gebouwen. De belangrijkste uitdaging is de potentie van aquathermie om te zetten in concreet gebruik. Benno Schepers, themaleider Duurzame Steden bij onderzoeks- en adviesbureau CE Delft zegt hierover: “De techniek om warmte te halen uit water is er. De uitdaging zit in het implementeren van temperatuurwarmtenetten bij nieuwbouwprojecten of bestaande nieuwbouw. Een goede infrastructuur is hiervoor noodzakelijk en daar moet in geïnvesteerd worden.” Normakk houdt het in de gaten.